Kunst en esthetica, onderdeel - definiëren van specifieke grondslagen van elke kunstdiscipline

In de 19^e eeuw viert de bouw van het neoclassicisme nog hoogtij; men ziet een ontwikkeling aan het einde van deze eeuw opkomen, waarin drastische veranderingen in de bouw plaats vinden, die onomkeerbaar blijken.

Er ontwikkelt zich een stijgende interesse bij verschillende kunst en cultuurstromingen voor “de gewone burgerbevolking”, ook op dit terrein blijft de architectuur niet achter.

Buiten het belang van de utiliteitsbouw, dat tot schitterende resultaten heeft geleid, wordt de “profane” bouwkunst sterk uitgebreid.

Men heeft notie van het belang, de arbeidersbevolking op een meer efficiënte en degelijke manier te huisvesten. Hoogtijdagen voor het socialisme.

Opkomst van de bourgeoisie was eveneens een goede reden, financieel bezien voor architecten om hun domein uit te breiden.

INSPIRATIE

Enkele belangrijke mensen die als inspiratoren fungeerden in deze tijd waren:

(buiten beschouwing: manifesten van o.a. Bauhaus Russische/ constructivisten/ en tegenhang; geschriften van Wright/Het nieuwe bouwen/ Le Corbusier).

John Ruskin 1819-1900-Engeland

Brits schrijver, dichter en kunstenaar

Hij schrijft in 1853:

“Het ornament is de oorsprong van de architectuur ”(als inspiratiebron).

Een architect dient tevens de schilder en de beeldhouwkunst te beheersen.

Ruskin ontwikkelde zijn ideeën over de symboliek in de kunst, daarna wendde hij zich tot de architectuur. Hij schreef The Seven Lamps of Architecture and The Stones of Venice, in beide boeken beargumenteerde hij dat architectuur niet gescheiden kon worden van de moraal en dat de "Decoratieve Gotische” stijl de hoogste vorm van architectuur was die tot dan toe bereikt werd.

http://en.wikipedia.org/wiki/John_Ruskin

Eugene Emmanuel Viollet le Duc 1814-1879-Frankrijk

Frans filosoof en architectuur theoreticus

Aan het einde van de 19^e eeuw hielden velen zich voornamelijk bezig met vooral Classicistische architectuur en was de Neogotiek bij uitstek een erg populaire stijl. Violet le Duc was een van de voorstanders van de Neogotische stijl, komt later tot andere inzichten en is een van de eersten die voorstanders is van het ontwerp dat er vanuit gaat dat de vorm de functie moet volgen.

Hij wordt een van de grondleggers van het rationalisme en een grote inspiratiebron.

In Nederland worden o.a. Cuypers en Berlage sterk beïnvloed door hem.

Ebenenezer Howard 1850-1928-Engeland

Oorspronkelijk een journalist, die zich later ontwikkelde tot “stadsplanner”.

Hij schrijft o.a. A peaceful Path to Real Reform/ herdruk: Garden Cities of tomorrow( respectievelijk 1898-1902)

Hij raakte in de ban van de transcendentalistische filosofie van Ralph Waldo Emerson van Walt Whitman en Henry Thoreau

In de loop van de laat negentiende eeuw naar de nieuwe eeuw toe ziet men grofweg gesproken deze verdeling in de architectuur:

Traditionalisme/Classicisme/Neo-stijlen

Art-nouveau/ Jugendstil

Art-Deco/Secession

De Internationale Stijl/ Bauhaus

Rationalisme

Constructivisme

Futurisme

Romantiek

Organische architectuur/hybride architecture

Na dit overzicht kunnen we snel komen tot die mensen, die zich binnen de architectuur voor ons duidelijk zichtbaar hebben laten beïnvloeden door niet-westerse invloeden.

De invloeden, die zich voornamelijk deden gelden waren; de invloed uit Japan,

De koloniën, die voor elk land verschillend waren en van andere culturen, die zich al gevestigd hadden in het westen,

Hier mag men dan denken aan bijvoorbeeld de Moorse invloed, die in Spanje terug te vinden is bij Anthony Gaudi, en bij iemand als Ödön Lechner, die in Hongarije zich liet inspireren o.a. door oriëntaalse motieven.(Art Nouveau)

Frank Lloyd Wright spreekt hier over cross-overs, een mengeling tussen westerse en niet-westerse architectuur.

Met enige reden wordt hij hier aangehaald, hij is een van de meest bekende architecten die de invloeden van Japan duidelijk heeft weten te assimileren in zijn ontwerpen.

Overeenkomsten met het werk van Frank Lloyd Wright zijn duidelijk terug te vinden;

bij o.a., Aalvar Aalto, en voor ons meer bekend Dudok en Johannes Duiker.

Hoewel Wright zijn werk als organische architectuur betitelt ziet men dat hij een totaal andere vormentaal hanteert als bijvoorbeeld Charles Rennie Macintosh, Anthony Gaudi, of het werk als dat van Rudolf Steiner, en voor ons een minder bekende de Mexicaanse architect Luis R. B. Morfin.

Om even deze cross-overarchitect er uit te lichten, waarbij het niet helemaal duidelijk is of binnen deze context tot de westerse architectuur gerekend kan worden;

Luis Ramiro Barrágan Morfin: Mexico 1902-1988 ontmoette le Corbusier en volgde lezingen van hem in 1931, werd duidelijk door o.a. de westerse architectuur beïnvloed.

Wordt tegenwoordig gerekend tot architecten van de Internationale stijl.

Winnaar van de Pritzkerprijs in 1979.